عوامل موثر بر کیفیت فرش سجاده ای

جنس نخ:

از مهم ترین فاکتورهای تعیین کننده در تشخیص کیفیت سجاده فرش که در قیمت گذاری آن نیز موثر است جنس نخ سجاده فرش می باشد. جنس نخ سجاده فرش می تواند آکرلیک و یا پلی استر باشد، که در زیر مزیت های نخ آکرلیک آمده است:

۱. فرش آکرولیک نسبت به پلی استر نرم تر، لطیف تر و روشن تر است.

۲. در حین لمس کردن و دست کشیدن دست به راحتی از روی سجاده فرش سُر میخورد و چسبندگی احساس نمی شود .

۳. نخ خاب آکرلیک هیت ست شده در حین دست کشیدن روی فرش سجاده ای از زیر دست دانه دانه رد شده و داخل هم کلاف نمی شود.

۴. اصلا بوی پلاستیک و مواد نفتی نمی دهد .

۵. مقاومت بالا در برابر پا خور شدن و برگشت پذیری فوق العاده.

۶. مقاومت بسیار بالا در برابر حرارتهای غیر مستقیم (قابلمه داغ، اتوی داغ، کتری داغ) را دارد.

۷. رنگهایی شاد زنده و شفاف دارد.

چنانچه هر یک از موارد بالا را در سجاده فرش ملاحظه نکردید و فرش سجاده ای زبری, سفتی, و رنگهای غبار گرفته داشت قطعا جنس پلی استر بوده و چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ قیمت با آکرلیک قابل مقایسه نمی باشد.

امروزه با پیشرفت دستگاه های بافندگی نخ هیت ست جایگاه ویژه ای بین تولید کنندگان فرش سجاده ای پیدا کرده است. اصولا فرایند هیت ست و بخار دهی به منظور افزایش کیفیت نخ و نهایتا فرش سجاده ای می باشد. به تجربه ثابت شده است که استفاده از نخ هیت ست در یک واحد فرش بافی بین ۷ تا ۱۰ درصد افزایش راندمان تولید دارد.

همان طور که ذکر شد این افزایش راندمان به علت رفع بسیاری از عیوب نخ در مرحله هیت ستینگ است و این یکی از دلایل استقبال تولید کنندگان سجاده فرش از نخ هیت ست است. هیت ست تقریبا برای ماشین آلات با تکنولوژی بالای بافندگی سجاده فرش یک الزام است. امروزه سرعت بافت در حال افزایش است و به ویژه در تراکم های بالای سجاده فرش نخ ها باید دارای مقاومت بالا در برابر پارگی باشند تا پارگی بیش از حد تولید را مختل نکند.

از مهمترین مزیت های نخ آکریلیک هیت ست شده به کار رفته در سجاده فرش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.      پفکی شدن نخ و بالک بیشتر و در نتیجه کاهش میزان نخ مصرفی و پوشش بهتر سجاده فرش.

2.      کاهش پرز نخ.

3.      تثبیت حرارتی و تثبیت تاب.

4.      زیر دست نرم تر.

5.      پارگی کمتر نخ در بافندگی.

6.      تشخیص سرنخ ها در فرش بافته شده (دانه اناری شدن فرش).

بطور کلی ماشین آلات هیت ست با استفاده از بخار آب به عنوان واسطه حرارتی عمل هیت ست بدون آسیب رساندن به نخ در دو نوع مخصوص نخ آکریلیک و یا کلیه نخ های مصنوعی می باشد. فرش سجاده ای هیت ست شده از سوی دیگر به معنای عدم پرزدهی نیز هست. سجاده فرش هیت ست شده در اولین روزهای استفاده پرزدهی جزیی دارد اما پس از کمی پا خوردن و یک یا دو بار جارو کردن دیگر هرگز پرزدهی در فرش سجاده ای مشاهده نمی شود.

در ماشین هیت ست به طور متوسط ۲۴ تا ۴۸ سر نخ در قفسه ( کریل ) به ماشین تغذیه می شود. اصولا فرآیند بخار دهی نخ های آکریلیک یک فرایند ضروری جهت بافت فرش سجاده ای با کیفیت بالا می باشد. بخار دهی باعث ایجاد مقاومت بالا در باربر پارگی، استحکام ابعادی بالا، کاهش پرزهای سطحی و در نتیجه پرز دهی نخ، قابلیت جذب رنگ زیاد، حجیم شدن نخ و ایجاد یک سطح کاملا یکنواخت با زیر دست نرم می شود.

در کنار کریل تغذیه یک کریل رزرو هم وجود دارد که در هنگام اتمام بوبین اول پروسه تولید دچار توقف نگردد.

نخ ها پس از عبور از واحد Pre Feeding وارد سیستمی می شوند که به کلاف کن معروف است. در این بخش نخ ها به صورت حلقه هایی ممتد بر روی یکدیگر و بر روی یک تسمه نقاله پهن می شوند. در مدل های جدید ماشین آلات هیت ست جهت افزایش تولید پهنای تسمه نقاله هدایت کننده نخ ها افزایش یافته است.

معمولا تولید ماشین هیت ست بین ۳ تا ۱۲ تن در روز بسته به نوع نخ، کیفیت نخ، نمره نخ متغیر است. سپس نخ ها از روی تسمه نقاله وارد ناحیه بخار دهی می شوند.

نخ ها پس از خروج از هدهای بخار، وارد خشک کن و بعد نیز خنک کننده می شوند. از آنجایی که آکریلیک قابلیت جذب رطوبت دارد وجود این مرحله ضروری است. سپس سرنخ ها وارد بخش کنترل الکترونیکی می شوند و از آنجا به واحد پیچش هدایت می شوند. قبل از این واحد انبارک نخ قرار دارد که جهت جلوگیری از توقف خط مورد مصرف هستند.

نکته مهم اینکه در خطوط هیت ستی که قابلیت هیت ست نمودن انواع نخ های پلی استر، پلی پروپیلین، پلی آمید، آکریلیک، پشم و مخلوط را برای نخ های ریسیده شده و BCF دارند، در ماشین TVP3 طول تونل بخار و زمان بخار دهی بیشتر است و عمل هیت ست در یک تونل بسته انجام می گیرد و دمای بخار آب تا ۱۴۰ درجه می تواند بالا رود در حالی که در ماشین LV و عدم نیاز نخ آکریلیک به دمایی بالاتر از ۱۰۰ درجه جهت پفکی شدن، بخار در محیط اتمسفر یک و بدون فشار اعمال می شود. نکته دیگر این است که در ماشین TVP3 می توان از این خط نخ فریز هم به دست آورد. بدین شکل که قبل از ورود نخ به بخار دهی می توان نخ را از یک واحد Freezing و خنک کننده عبور داده و سپس نخ را هیت ست نمود.

(فرشی که از نخ هیت ست شده تولید می شود دارای جذابیت بیشتر، ماندگاری بیشتر و استفاده راحت تر برای مصرف کننده خواهد بود).

شانه و تراکم:

هر چه شانه و تراکم سجاده فرش بالاتر باشد فرش از کیفیت و ماندگاری بالاتری برخوردار است و کارایی مطلوب تری دارد.هرچه شانه و تراکم بالاتر باشد عمر فرش سجاده ای بیشتر است و در اثر پاخور شدن و استفاده دیرتر ظاهر آن عوض می شود.

تعریف شانه:

اصولا به تعداد گره های رنگ های بافته در هر متر عرضی فرش سجاده ای یا سجاده فرش ، شانه می گویند. برای این کار میتوان با استفاده از متر یک متر عرضی فرش سجاده ای را اندازه گرفته و تعداد گره های ان را شمارش کرد.

معمولا شانه هایی که در فرش سجاده ای مساجد و نمازخانه ها بیشتر استفاده میشود شامل : ۴۴۰ شانه – ۵۰۰ شانه و ۷۰۰ شانه می باشد.

تعریف تراکم:

به تعداد پود هایی که در هر متر طولی فرش بافته می شود تراکم می گویند. برای این کار می توان یک متر طولی فرش سجاده ای را اندازه گرفت و تعداد پود های آن را شمارش کرد. تراکم های معمول برای فرش سجاده ای در ۵۰۰ شانه عبارت است از ۸۰۰ – ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰ که البته فرش سجاده ای تراکم ۱۰۰۰ بیشترین میزان بافت را به خود اختصاص داده است.

سجاده فرش, فرش سجاده ای, فرش مسجدی, سجاده فرش مسجد, فرش سجاده مسجدی, فرش محرابی, خرید فرش سجاده ای, فروش فرش سجاده ای, قیمت فرش سجاده ای, خرید سجاده فرش, فروش سجاده فرش, قیمت سجاده فرش

کهن ترین فرش جهان, فرش پازیریک

فرش پازیریک (Pazyryk) در سال ۱۹۴۹ میلادی (۱۳۲۸ شمسی) و در مقبره یخ زده یک از پادشاهان سکایی کشف شد که در کوههای آلتای (Altai) سیبری قرار داشت. اسم فرش از دره‌ای به همین نام گرفته شده که در واقع، حیاط این مقبره به شمار می‌آمد. این فرش قدیمی ترین دست بافته بشر است که تاکنون در جهان یافت شده است.

پروفسور رادنکو (Rodenko)، باستان شناس مشهور روسی قالی پازیریک را همزمان با حفاری‌های باستان شناسی کشف کرد و به محض مشاهده فرش، آن را به دوره هخامنشیان نسبت داد. مستندات تاریخی گویای این واقعیتند که در دوره هخامنشیان فرش‌هایی با کیفیت وجود داشته‌اند. دربار کوروش کبیر در پاسارگاد با قالی‌های باشکوه و نفیس، فرش شده بود. این موضوع مربوط به ۲۵۰۰ سال قبل و زمانی است که بین ایران و یونان هم پیمانی ضعیفی وجود داشت. گفته می‌شود اسکندر دوم مقدونی هنگام مشاهده فرش‌های موجود در آرامگاه کوروش کبیر مبهوت و شگفت زده شده بود.

برخی از پژوهشگران پازیریک را به مادها و پارت‌ها نسبت می‌دهند و نظریه‌های متفاوتی در رابطه با تاریخ دقیق فرش صادر می‌کنند اما هنوز هم این که پازیریک متعلق به سکایی‌ها بوده است صحت بیشتری دارد، آنها مردمانی دامدار بوده‌اند و این فرش را با پشم حاصل از دام‌های خود بافته‌اند. دانشمندان گمان می‌برند که این فرش از نظر محدوده ساخت، به احتمال قوی متعلق به ارمنستان کنونی یا بخش‌های شمالی ایران است.

این فرش، نسبتاً چهارگوش بوده و در ابعاد ۸۹/۱ در ۹۸/۱ بافته شده است. در بافت آن از شیوه‌های بافندگی پیشرفته استفاده شده که گویای پیشینه و تجربه طولانی در این هنر می‌باشد. نتایج تست‌های رادیوکربن، فرش پازیریک را به قرن پنجم پیش از میلاد را متعلق می‌داند که آن را به عنوان قدیمی‌ترین فرش جهان معرفی می‌کند. در هر متر مربع از فرش پازیریک ۳۶۰۰ گره ترکی وجود دارد که نسبتاً منظم و با قاعده هستند. تارها محکم و پودهای آن به صورت شل بافته شده‌اند.

 رنگ‌های قالی در گذر زمان به سبز روشن و صورتی روشن تغییر یافته‌اند که هنگام بافت روشن‌تر بوده‌اند.

فرش پازیریک دارای نقش و نگارهایی از سوارکاران، جانوران افسانه‌ای و حاشیه‌های گل دار می‌باشد. تزئین آن، پیچیده و حاکی از سطح بالای بافندگی است. زمینه از ۲۴ مربع تشکیل شده که در هرکدام یک نگاره هشت وجهی بافته شده است. در حاشیه اول، تصاویری از حیوانات افسانه‌ای بالدار مشاهده می‌شود که در زبان تخصصی ” شیردال” نامیده می‌شوند. این حیوان افسانه‌ای دارای سر عقاب و بدن شیر است. در حاشیه دوم ۲۴ گوزن زرد و خالدار ایرانی بافته شده است که حجاری‌های آن در بنای تخت جمشید مشاهده می‌شود.  در حاشیه سوم هم ۶۲ نگاره مشابه با انواع بافته شده در زمینه فرش، نقش بسته است. حاشیه چهارم شامل ۲۸ اسب می‌باشد که سوارکاران یا بر آنها سوار هستند و یا کنار اسبها ایستاده‌اند. 

در دم اسب‌ها گره‌ای بافته شده که در دم یکی از اسب‌های موجود بر دیواره پرسپولیس دیده می‌شود. در آخرین حاشیه نیز حیوانات افسانه‌ای بالدار تکرار می‌شود که نقشی مشابه با حاشیه اول را پدید آورده است. این فرش دارای لبه‌ها و کناره‌های کوچک ۱ در ۵/۱ سانتی متری است و در امتداد هر دو حاشیه، پرز فشرده و با ضخامت چند میلی متر وجود دارد.

نکته جالب این است که در قاب‌های بالایی، علامت «X» دیده می‌شود که نماد درفش کاویانی است و در دوره ساسانیان و اشکانیان به مهمترین پرچم ایران تبدیل شد.

فرش پازیریک اکنون در موزه آرمیتاژ (Hermitage) روسیه نگهداری می‌شود. در ایران نیز در سال ۱۳۵۵ دو نمونه از آن در شرکت سهامی فرش ایران بافته شد که موزه فرش کشور یکی از آنها را به نمایش گذاشته است. این قالی که با تکنیک بسیار بالایی بافته شده، نمونه کمیاب و زیبایی از شاهکارهای فرشبافی ایران زمین به شمار می‌رود و از قدیمی ترین دست بافته ها به شمار می رود که هم دارای ارزش تاریخی است و هم به دلیل ظرافت و دقت به کار رفته در آن دارای ارزش هنری بسیار زیادی است.

سجاده فرش, فرش سجاده ای, فرش سجاده مسجدی, سجاده فرش مسجد, خرید فرش سجاده ای, فروش فرش سجاده ای, قیمت فرش سجاده ای, خرید سجاده فرش, فروش سجاده فرش, قیمت سجاده فرش